کلید خصوصی کیف پول ارز دیجیتال مجموعه‌ای از حروف و اعداد است که به صورت پراکنده در کنار هم قرار دارند و برای هرگونه دسترسی به کیف پول بکار می‌رود. هر کیف پول ارز دیجیتال شامل دو کلید عمومی و خصوصی است که کاربرد جداگانه‌ای دارند. استفاده از کلید در کیف پول یکی از روش‌های برقراری امنیت به شمار می‌رود. در صورت فراموشی و گم کردن کلید خصوصی خود، با خطر از دست دادن سرمایه روبرو خواهید شد.
در دنیای واقعی اگر کسی قصد واریز پول به حساب شما را داشته باشد باید شماره کارت عابر بانک شما را بداند و شما برای دسترسی به دارایی‌های حسابتان باید رمز کارت بانکی خود را بدانید. حال در دنیای ارز دیجیتال شماره حساب شما همان کلید عمومی است و رمز عبور کارت شما که نباید کسی از آن مطلع شود، کلید خصوصی شماست. همانطور که دسترسی به پول موجود در حساب بانکی بدون داشتن رمز ممکن نیست؛
دسترسی به دارایی‌های موجود در کیف پول ارز دیجیتال بدون داشتن کلید خصوصی امکان پذیر نیست. در ادامه این مطلب از وب سایت صرافی آنلاین ارز دیجیتال ویرا اکسچنج بیشتر به کلید خصوصی کیف پول تراست والت و سایر کیف پول‌ها و کاربرد آن خواهیم پرداخت.
کلید خصوصی کیف پول ارز دیجیتال یا Private Key چیست؟
کیف پول‌های ارز دیجیتال یا والت رمزارزها، برنامه‌های سخت افزاری و یا نرم افزاری برای مدیریت دارایی‌های دیجیتالی است. تمامی این کیف پول‌ها دارای یک کد شناسایی می‌باشند. درصورتی که شما یا شخص دیگری قصد انتقال رمزارز به کیف پولتان را داشته باشید، باید از طریق آدرس عمومی یا کلید عمومی (Public Key) اقدام کنید. برخی کیف پول‌های ارز دیجیتال نظیر کیف پول مای اتر والت، تراست والت، متامسک و … علاوه بر کلید عمومی امکان تنظیم کلید خصوصی (Private Key) را نیز دارند. کلید خصوصی راه دسترسی و رمز عبور به کیف پول ارز دیجیتال و دارایی دیجیتیالی موجود در آن است.
از آنجایی که در شبکه‌ی رمز ارز و بلاکچین افراد بوسیله اطلاعات هویتی شناسایی نمی‌شوند، کلید خصوصی روش اثبات مالکیت دارایی‌هایی است که به والت رمز ارز وایز می‌گردند. این کلیدها عبارت‌هایی شامل اعداد و حروف رمزنگاری شده هستند. این رشته متنی محرمانه بسته به نوع ارز دیجیتال متفاوتند اما در اکثرشان مانند بیت کوین، لایت کوین و اتریوم از رمزگذاری 256 بیتی استفاده می‌شود که به محض ساخت کیف پول به طور تصادفی ایجاد می‌گردد.
تهیه نسخه پشتیبانی و نگهداری این کلید بسیار مهم است. بدین صورت که بدون کلید خصوصی و یا عبارت بازیابی، دارایی‌هایتان قابل بازیابی نبوده و برای همیشه از دسترسی شما خارج خواهند شد. در زیر به نمونه‌ای از کلید خصوصی بیت کوین اشاره شده است:
KxhgeYuESuJKAsot۲ovQLjuxcTJMF۹Hbs۲cxdmmx۱jy۲cqTk۳۱on
کلید عمومی یا Public Key چیست؟
کلید عمومی متشکل از رشته ترکیبی از اعداد و حروف است که بوسیله رمزنگاری کلید خصوصی بوجود می‌آید. لازم به ذکر است اگرچه کلید عمومی از روی کلید خصوصی ایجاد می‌شود؛ اما هرگز برعکس آن ممکن نیست. کیف پول‌های عمومی از توابع رمزنگاری مختلفی استفاده می‌کنند. از این رو فرمت استفاده شده در کلید عمومی در کیف پول‌های مختلف باهم متفاوت می‌باشد. هر زمان کاربری قصد انتقال ارز دیجیتال به کاربر دیگری را داشته باشد، باید کلید عمومی یا آدرس را برای او ارسال نمود. این درحالی است که کلید خصوصی تنها برای ارسال تراکنش بکار می‌رود و هیچگاه نباید آن را با کسی به اشتراک گذاشت.
چراکه در این صورت آن شخص به دارایی‌های موجود در والت رمزارز شما دسترسی پیدا خواهد کرد.
فقط با داشتن کلید خصوصی امکان خارج نمودن مبالغ موجود در کیف پول از آن وجود دارد. حتی سازنده ارز دیجیتال نیز قادر نیست بدون دسترسی به کلید خصوصی، رمز ارز از کیف پول خارج نماید. در زیر نمونه‌ای از کلید عمومی بیت کوین قابل مشاهده است:
۱JrPhXTtLTmSywD۲۸znDpPdxJ۵dqWr۳GMp
تفاوت آدرس و کلید عمومی
ممکن است در برخی کیف پول‌ها آدرس و کلید عمومی یکسان نمایش داده شوند؛ اما در حقیقت این دو با هم متفاوتند. روند ایجاد کلیدها بدین صورت است که در ابتدا کلید خصوصی به صورت تصادفی بوجود می‌آید. سپس کلید عمومی با توابع رمزنگاری از روی کلید خصوصی ایجاد می‌گردد. آدرس نیز از روی کلید عمومی و با توابع رمزنگاری بدست خواهد آمد. مهم‌ترین مشخصه این توابع رمزنگاری یا توابع هش (Hash) یک طرفه بودن آن‌هاست. بدین معنا که با دسترسی به خروجی تابع امکان یافتن ورودی آن را نخواهید داشت. از این رو هیچگاه نمی‌توان با در دست داشتن کلید عمومی، به کلید خصوصی دست پیدا کرد. همچنین با داشتن آدرس نیز نمی‌توان به کلید عمومی رسید.
برای نمونه باتوجه به اینکه برای ایجاد آدرس بیت کوین از کدام توابع رمزنگاری استفاده می‌شود، سه نوع آدرس برای بیت کوین می‌توان درنظرگرفت:
آدرسی که با عدد 1 آغاز می‌شود که جزو آدرس‌های قدیمی بیت کوین است:
۱BvBMSEYstWetqTFn۵Au۴m۴GFg۷xJaNVN۲
آدرسی که با عدد 3 آغاز می‌شود که جزو آدرس‌های جدید بیت کوین می‌باشد:
۳J۹۸t۱WpEZ۷۳CNmQviecrnyiWrnqRhWNLy
و آدرسی که با bc1 آغاز شده و مربوط به راهکارهایی نظیر سگویت هستند. در استفاده از این نمونه آدرس باید دقت نمود؛ چراکه بسیاری از صرافی‌ها و کسب و کارها از آن پشتیانی نمی‌کنند:
bc۱qar۰srrr۷xfkvy۵l۶۴۳lydnw۹re۵۹gtzzwf۵mdq
کاربرد کلید خصوصی بیت کوین
کلیدهای خصوصی بیت کوین به‌منظور انجام تراکنش‌های بدون برگشت بکار می‌روند. زمانیکه از این کلیدها برای ارسال بیت کوین استفاده می‌شود، ویژگی غیر قابل بازگشت، بوسیله امضاهای دیجیتالی مرتبط با هر تراکنش، تضمین می‌گردد. اگرچه این امضاهای دیجیتالی توسط کلیدهای خصوصی یکسانی بوجود می‌آیند، اما برای هر تراکنش یکتا هستند. این ویژگی امکان کپی کردن و تقلب در آن‌ها را غیرممکن ساخته است. کاربران قادرند با اطمینان خاطر، بارها از یک کلید خصوصی استفاده نمایند. از طرفی این امضاهای دیجیتال، بوسیله توابع ریاضی مرتبط به آدرس‌های بیت کوین یا کلید عمومی می‌شوند. این ارتباط به این مسئله که تنها دارندگان حسابی که قصد انتقال بیت کوین را دارند، صاحبان امضا می‌باشند، کمک خواهد کرد.
بازیابی کیف پول با استفاده از عبارت بازیابی
درصورتی که موبایل و یا کامپیوتر شما خراب و یا گم شود با به هر دلیلی امکان دسترسی به آن را نداشته باشید؛ با داشتن عبارت بازیابی (Seed) مربوط به کیف پولتان می‌توانید به دارایی‌ها و کیف پولتان دسترسی پیدا کنید. عبارت بازیابی شامل ترکیب 12 تایی از کلمات مختلف می‌باشد که با نصب کیف پول ارز دیجیتال روی دستگاه دیگر و وارد کردن آن می‌توانید به دارایی‌هایتان مجددا دسترسی یابید.
باریابی کیف پول با استفاده از کلید خصوصی
بیت کوین و دیگر انواع ارز دیجیتال که در کیف پول‌های ارز دیجیتال ذخیره داریم، تنها روی گوشی و یا کامپیوتر ذخیره نیستند. بلکه آن‌ها در یک بلاکچین نیز نگه داری می‌شوند و دسترسی بوسیله هرپلتفرمی که به آن متصل باشد ممکن است. برای نمونه شما می‌توانید دارایی‌های درون کیف پول تراست والت را با کلید خصوصی کیف پول تراست والت بازیابی نمایید. بدین معنا که درصورت خرابی و مفقودی تلفن همراه یا کامپیوتر، با ایجاد کیف پول دیگری به بلاکچین متصل شده و با وارد کردن کلید خصوصی خود در آن، امکان دسترسی به دارایی‌ها خود را خواهید داشت.
محل ذخیره سازی کلید خصوصی
محل ذخیره سازی کلید خصوصی هر کیف پول به نوع آن وابسته است. برای نمونه در صرافی‌های متمرکز این کلید توسط خود پلتفرم ذخیر می‌شود. در والت‌های سخت افزاری، این کلید در دستگاهی آفلاین ذخیره می‌شود که تنها در زمان انجام تراکنش به رایانه متصل خواهد شد. درمقابل در کیف پول‌های نرم افزاری، این کلید در دستگاه میزبان ذخیره می‌شود که در اغلب مواقع آنلاین می‌باشد.
نحوه محافظت از کلید خصوصی
با توجه به اهمیت این کلید در زیر روش‌هایی برای محافظت و نگهداری از آن ارائه شده است:
این کلیدها را می‌توان روی کیف پول‌های کاغذی ذخیره نمود. درواقع در کیف پول‌های کاغذی این کلیدها پرینت شده و اغلب یک QR Code روی کاغذ برای راحتی اسکن آن‌ها چاپ می‌شود.
کیف پول‌های سخت افزاری یکی از ایمن‌ترین روش‌های نگهداری ارزهای دیجیتال هستند. این کلیدها را می‌توان در این نوع کیف پول که از USD یا کارت هوشمند برای تولید و ذخیره کلید خصوصی استفاده می‌کنند، به صورت آنلاین نگهداری نمود.
استفاده از کیف پول نرم افزاری آفلاین روش دیگری برای نگهداری این کلیدهاست. این نرم افزارها یک پارتیشن به صورت آفلاین به منظور نگهداری کلیدها دارند و از بخش آنلاین برای ذخیره کلیدهای عمومی استفاده می‌شود.
آیا فرمت کلیدهای خصوصی در کیف پول های مختلف متفاوت است؟
کیف پول های مختلف از توابع رمزنگاری متفاوتی استفاده می‌کنند. از این رو فرمت کلید خصوصی ایجاد شده در کیف پول های مختلف می‌تواند باهم فرق داشته باشد.
تفاوت کلید خصوصی و عمومی چیست؟
کلید عمومی همانند آدرس ایمیل و کلید خصوصی همانند رمز عبور ایمیل است. بدون داشتن رمز عبور یا کلیئ خصوصی شما قادر به دسترسی به دارایی‌هایتان نخواهید بود.
